İşyeri Kira Sözleşmesi nedir? Hukuki kapsamı ve niteliği nelerdir? İşyeri Kira Kontratı kimler arasında imzalanmalıdır?, İşyeri Kira Sözleşmesi yaparken dikkat edilecekler? İşyeri kira artış oranı 2023 nasıl belirlenir, İşyeri kira stopajını kim öder? Kira artış oranı hesaplaması nasıl yapılır? vb. sorular özellikle iş hayatına yeni giriş yapan veya ilk defa mülkünü kiraya verecek kişiler tarafından en çok araştırılan konulardandır.
Çünkü konuya ister kiralayan tarafından bakın, ister kiraya veren tarafından bakın kimse eksik veya yanlış hukuki süreçlerle mağdur olmak istemez. Kişiler bu bağlamda sözleşme yaparak çıkarlarını korumak isterken, kendilerine yapılan vaatlerin de zamanında yerine getirilmesini bekler.
Bu Yazının Alt Başlıkları Neler?
- İşyeri Kira Sözleşmesi Nedir
- İşyeri Kira Sözleşmesi Nasıl Yapılır
- KİRA SÖZLEŞMESİ 2023 ( İşyerleri İçin )
- İşyeri Kira Sözleşmesi Örneği Word Formatında
- İşyeri Kira Sözleşmesi Yaparken Dikkat Edilecekler
- Kira Bedelinin Ödenmesine İlişkin Yapılan Yasal Düzenleme
- İşyeri Kira Artış Oranı Nasıl Belirlenir
- Kasım Kira Artış Oranı 2023 Ne Kadar Oldu
- Kira Bedelinin Türk Lirası Olarak Ödenmesine İlişkin Yapılan Yasal Düzenleme
- Depozito Ödenmesine İlişkin Yapılan Yasal Düzenleme
- Kira Sözleşmesi Yaparken Dikkat Edilecekler Nelerdir?
- İşyeri Kira Stopajı Nedir?
- İşyeri Kira Stopajını Kim Öder?
- İşyeri Kira Stopajı Ne Zaman Ödenir?
- 2023 İşyeri Kira Beyan Sınırı Ne Kadar? İşyeri Kira Geliri İstisnası Nedir?
İşyeri Kira Sözleşmesi Nedir
İşyeri Kira Sözleşmesi 2023; aslında ‘söz uçar, yazı kalır’ atasözünün resmiyete dökülmüş halidir. Kiracı ile taşınmaz mülkünü kiraya vermek isteyen kişi arasında karşılıklı anlaşma ile varılan koşulların yazıya dökülmesi ve birlikte imzalanması son derece önemlidir. Böylece yapılan anlaşmanın çerçevesi belirlenmiş, sınırları çizilmiş olur.
İşyeri Kira kontratı ile, kişiler arasında sen şunu söylemiştin, ben bu şekilde söz vermiştim, siz bu noktada yanlış anlamışsınız veya yanlış yorumlamışsınız gibi ileride yaşanması muhtemel birçok tartışmanın önüne geçilmiş olur. Aynı zamanda da kişilere sözleşmede belirtilen ve yerine getirilmeyen her bir şart için yetkili mahkemelerde haklarını arama ve elde etme imkanı tanınmaktadır.
Türk hukuk sistemimiz; suiistimal edilmeye çok müsait olan, insanların mağdur olmasına yol açabilecek birçok faktörü barındıran bu tür alışverişleri güvence altına alabilmek adına kendini sürekli güncellemeye çalışmaktadır.
Nitekim 2011 yılına kadar ‘ 6570 Sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun’ Kira Sözleşmeleri için yasal dayanak oluşturmaktaydı. Ancak 11/01/2011 tarihinde İsviçre Borçlar Kanunu göz önünde bulundurularak Türk Borçlar Kanunu hazırlanmış ve kabul edilmiştir. Böylece hem kiracının haklarının korunması hem de kiraya verenin haklarının korunması daha detaylı olarak ele alınmıştır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Kira Sözleşmesini 299. Maddesinde şu şekilde tanımlamıştır. Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.
Türk Borçlar Kanunu, Kira Sözleşmesi Bölümünde hem kiracı için hem kiraya veren için ne gibi sorumlulukların bulunduğunu da oldukça ayrıntılı biçimde açıklamıştır.
Örneğin Kiraya Verenin Borçları şu başlıklar altında ifade edilmiş ve açıklanmıştır;
- Teslim Borcu
- Vergi ve Benzeri Yükümlülüklere Katlanma Borcu
- Yan Giderlere Katlanma Borcu
- Kiralananın Ayıplarından Sorumluluğu
- Üçüncü Kişinin İleri Sürdüğü Haklar Sebebiyle Sorumluluk
Kiracının Borçlarına gelecek olur isek onlar da şu başlıklarda ifade edilmiştir;
- Kira Bedelini Ödeme Borcu
- Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcu
- Temizlik ve Bakım Giderlerini Ödeme Borcu
- Ayıpları Kiraya Verene Bildirme Borcu
- Ayıpların Giderilmesine ve Kiralananın Gösterilmesine Katlanma Borcu
Hukuk sistemimiz kişiler arasında yaşanan anlaşmazlıklar, mahkemeye taşınan sorunlar, kiralama sırasında oluşan mağduriyetlerden dersler çıkartarak, bunların çözümü noktasında daha somut adımlar atmıştır. Borçlar kanunu da bu minvalde daha detaylı hazırlanmıştır.
Şu anda internetten veya kırtasiyelerden temin edebileceğiniz güncel sözleşmeler de Türk Borçlar Kanunu kaynak alınarak hazırlanmıştır.
Tabi ki yazımda sizler için 2023 İşyeri Kira Sözleşme Örneği hazırladım. Dilerseniz sitemizden en güncel kira kontratı örneğini indirerek ister manuel ister bilgisayar ile doldurup kullanabilirsiniz.
Ayrıca 2023 İşyeri Kira Sözleşme Örneğini hem dolu olarak hem boş olarak kullanımınıza sundum ki, hangi bölümlere nelerin yazılması gerektiği konusunda kafa karışıklığınız olmasın. Böylece kira kontratı örneğinizi kolaylıkla hazırlayabileceksiniz.
İşyeri Kira Sözleşmesi Nasıl Yapılır
İşyeri Kira Sözleşmesini, kırtasiyelerden bulabileceğiniz gibi dilerseniz sitemizden de indirip düzenleyebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken önemli konu, düzenleyeceğiniz işyeri kira sözleşmesi örneği 2023 ün güncel olması ve Türk Borçlar Kanunu maddelerine göre hazırlanmış olmasıdır.
İşyeri Kira Sözleşmesi 2023, kiralamak isteyen kişi ile mülkünü kiraya vermek isteyen kişi arasında yaptıkları anlaşmanın yazılı hale getirilmesi ve bu anlaşmanın taraflarca ıslak imza ile imzalanması ile yapılır. Yani anlaşmanın yazılı olması ve söz konusu mülkü kiralayan ile kiraya veren mülk sahibi tarafından imzalı olması sözleşmenin geçerliliği açısından şarttır. Eğer kiraya konu mülkün sahibi tek bir kişi değil ise birkaç kişinin paydaş olduğu bir mülk ise diğer pay sahiplerinin de mutlaka imzası sözleşmede bulunmalıdır.
Dilerseniz sözleşmenizi noter huzurunda da yapabilirsiniz, bu sözleşmenizin geçerliliğinin daha sağlam olmasını sağlar ancak sözleşmenin noter huzurunda yapılması konusunda herhangi bir zorunluluk yoktur.
İşyeri Kira Sözleşmesi nasıl yapılır? İşyeri kira sözleşmesi örneği 2023 nasıl doldurulur detaylı olarak anlatalım. Siz de örneğimizdeki bilgileri kendinize göre tanzim ederek işyeri kira kontratı örneği 2023 halini kolayca ve başka hiçbir yardıma ihtiyaç duymadan hazırlayabilirsiniz.
KİRA SÖZLEŞMESİ 2023 ( İşyerleri İçin )
| Dairesi | Dairesi Taşınmazın bağlı olduğu Tapu Dairesi Yazılacak Örneğin Levent Tapu Müdürlüğü |
| Mahallesi / Sitesi | Kiralanan mülkün kayıtlı bulunduğu mahalle yazılacak Örneğin Yazır Mahallesi |
| Cadde/Sokak | Dost Caddesi – Zambak Sokak |
| Bina No / İç Kapı No | 30/15 |
| Kiralananın Cinsi | Örneğin Bayan Kuaför Salonu |
| Kiralayan | Mülkünü kiraya veren kişinin adı ve soyadı yazılacak Örneğin Haktan ATASOY |
| Kiralayanın T.C. Kimlik No | Mülkünü kiraya veren kişinin T.C. Kimlik Numarası yazılacak |
| Kiralayanın Adresi | Mülkünü kiraya veren kişinin açık adresi yazılacak |
| Kiracı | Mülkü kiralayan kişinin adı ve soyadı yazılacak |
| Kiracının T.C. Kimlik No | Mülkü kiralayan kişinin T.C. Kimlik Numarası yazılacak |
| Kiracının Adresi | Mülkü kiralayan kişinin açık adresi yazılacak |
| Sözleşme Başlangıç Tarihi | Yapacağınız bu sözleşmenin başlangıç tarihi yazılacak |
| Sözleşme Süresi | Sözleşme Süresi Yapacağınız sözleşme ne kadar süreli olacak Örneğin 1 Yıl |
| 1 Yıllık Kira Bedeli | Mülkün 1 yıllık toplam kira ücreti yazılacak Örneğin 24.000 TL |
| 1 Aylık Kira Bedeli | Mülkün 1 aylık kira ücreti yazılacak Örneğin 2.000 TL |
| Kira Bedelinin Ödeme Şekli | Mülkün kira ücretinin nasıl ödeneceği yazılacak Örneğin her ayın 3.günü banka hesabına |
| Kiralananı Kullanım Şekli | Kiralananı Kullanım Şekli Mülkün hangi amaçla kullanılacağı yazılacak Örneğin Bayan Kuaför Salonu |
| Kiralananın Durumu | Mülkün kiralandığı sırada hangi durumda bulunduğu Örneğin Sıfır boyalı, tam ve kullanılmaya elverişli |
| Kiralananla Birlikte Teslim Edilen Demirbaşlar | Kiralanan mülkün içersinde teslim edilen eşya da demirbaşlar varsa yazılacak Örneğin 5 adet az kullanılmış Bürocci marka kuaför koltuğu, bosch marka kombi, 120987 endeks elektrik sayacı, 34897 endeks su sayacı, 458777 endeks doğalgaz sayacı gibi. |
(imza) (imza) (imza)
| GENEL KOŞULLAR |
| 1. Kiracı, kiralananı özenle kullanmak zorundadır. 2. Kiracı, kiralananda ve çevrede oturanlara iyi niyet kuralları içinde davranmaya zorunludur. 3. Kiracı, kiralananı kısmen veya tamamen üçüncü kişilere kiralayamaz, alt kiraya veremez; devir ve temlik edemez. 4. Kiracı, kiralayanın yazılı izni olmadıkça, kiralananda değişiklik yapamaz; aksi halde, doğacak zararı karşılamak zorundadır. 5. Üçüncü kişilerin kiralanan üzerinde hak iddia etmeleri halinde, kiracı, durumu derhal kiralayana haber vermek zorundadır. 6. Kiracı, kiralananda yapılması gereken bakım ve onarımları, derhal kiralayana bildirmek zorundadır; aksi halde doğacak zarardan sorumludur. 7. Kiracı, kat malikleri kurulunca kendisine tebliğ edilen hususları, kiralayana haber vermek zorundadır. 8. Kiracı, kat malikleri kurulu kararı uyarınca, yapılması gereken işlere izin vermek zorundadır. 9. Kiracı, kiralanandaki onarımlara katlanmak ve kiralanandaki olağan kullanımdan dolayı yapılması gereken onarımları yapmak/yaptırmak ve giderlerini karşılamak zorundadır. 10. Kiralananın mülkiyet hakkından doğan vergileri kiralayana, kullanımdan doğan vergi, resim ve harçları kiracıya aittir. Uyuşmazlık halinde, yerel örf ve âdetler uygulanır. 11. Kiracı, kira sözleşmesinin sonunda, kiralananı aldığı şekilde, kiralayana teslim etmek zorundadır: Keza kiralananla birlikte teslim edilen demirbaşlar da alındığı şekilde, kiralanana teslim edilmediği takdirde, oluşan hasarların bedelinin kiralayana ödenmesi veya eski hale getirilmesi zorunludur. 12. Kiralananın iyi ve kullanılmaya elverişli halde teslim edildiği asıldır. Aksi durum kiracı tarafından ispatlanmak zorundadır. Kiralananın normal kullanımından dolayı ortaya çıkacak yıpranma ve eksikliklerden dolayı kiracı sorumlu değildir. 13. Kiracı, kira sözleşmesinin sona ermesi veya satılığa çıkartılması halinde, kiralananın gezilmesine ve incelenmesine izin vermek zorundadır. 14. Kiralananın boşaltılması/tahliyesi gerektiği hallerde, kiralananın boşaltılmaması durumunda ortaya çıkacak zararlardan dolayı kiracı sorumlu olacaktır. 15. Kiracı, kendisi veya birlikte oturanların sağlığı için ciddi tehlike oluşturmayan kusurlardan dolayı, kiralayanı teslim almaktan kaçınamaz, sözleşmeyi bozamaz ve kiradan indirim talebinde bulunamaz. 16. Kiracı, kiralana yaptığı faydalı ve lüks şeylerin bedelini kiralayandan isteyemez ve sözleşme bitiminde bunları kiralayana teslim etmek zorundadır. 17. Kiracı, kiralayanın yazılı olurunu almak ve giderleri kendisine ait olmak üzere, genel anten, uydu anteni, kablo televizyon gibi donanımları yaptırabilir. 18. İŞ BU KİRA SÖZLEŞMESİNDE YER ALMAYAN HUSUSLAR HAKKINDA 6098 SAYILI BORÇLAR KANUNU HÜKÜMLERİ GEÇERLİDİR |
(imza) (imza) (imza)
| ÖZEL KOŞULLAR |
|---|
| 1. Kiralanan, Kuaför Salonu dışında herhangi bir amaçla kullanılamaz. 2. Kira bedelleri, her ayın üçüncü günü akşamına kadar, kiralayanın Garanti Bankası, Levent Şubesindeki 101232345 numaralı hesabına yatırılacaktır. Kira parasının başka bir şubeden havale edilmesi halinde, aynı süre içinde hesapta olacak şekilde işlem yaptırılacak olup, aksi durumda temerrüt hükümleri uygulanacaktır. 3. Bir ayın kira bedelinin ödenmemesi halinde dönem sonuna kadar işleyecek kira bedellerinin tümü muacceliyet kazanacaktır. Kiracı bu muacceliyet hükmünün sonuçlarını bildiğini ve hiçbir itirazı olmadığını şimdiden kabul ve beyan eder. 4. Kiralananın kapıcı/kaloriferci, bina aidat, yakıt ve genel giderleri ile çevre temizlik vergileri kiracı tarafından ödenecektir. 5. Kapılar, pencereler, sıhhî tesisat araçları sağlam tam ve kullanılmaya elverişli olarak teslim edilmiştir. 6. Kiracı, kiralananı özenle kullanacak; kiralayan da gerekli onarımları, kiracının uyarısından itibaren on gün içinde teknik imkansızlıklar hariç yaptıracaktır. 7. Kiracı, elektrik, su ve doğalgaz aboneliklerini kendi adına yaptıracak, sözleşme sonunda hesabı kestirerek, buna ilişkin makbuz fotokopisini kiralayana verecektir. 8. Kira süresi 1 yıldır. Ancak, kira dönemi sonundan en az 15 gün evvel taraflar sözleşmeyi yenilemeyeceğini bildirmedikçe kira sözleşmesi otomatik olarak 1 yıl daha uzar. 9. Kira sözleşmesinin otomatik uzaması durumunda kira bedeli, TUİK tarafından açıklanan ve bir önceki yılın aynı ayına göre hesaplanan TÜFE oranının ortalaması kadar artırılacaktır. 10. Kiracı, kiralayana 2 kira bedeli TL teminat (depozito) bedeli ödeyecektir. Kira sözleşmesi sona erdiği zaman kiralananda ve demirbaşlarda herhangi bir zarar-ziyan, aidat, elektrik, doğalgaz, su gibi, ayrıca kira bedeline ve genel giderlere ait bir borç olmadığı tespit edildiğinde, kiralayan teminatı kiracıya aynen iade etmeyi; eğer zarar ziyan ve borçların bulunması halinde ise, kiracı zarar ve borç miktarının teminatlardan mahsup edileceğini peşinen kabul ederler. Kiracı, hiçbir şekilde teminatı kiraya mahsup edemez. 11. Kiracı ilk bir yıllık kira dönemi hariç olmak kaydıyla, otomatik uzayan kira dönemleri içinde 2 (iki) ay önceden kiralayana yazılı olarak bildirmek şartıyla kira sözleşmesini feshetme ve kiralananı tahliye etme hakkına sahiptir. 12. Sözleşmeden doğacak uyuşmazlıklardan dolayı, İstanbul mahkemeleri ve icra müdürlükleri yetkili olacaktır. İşbu, 18 (on sekiz) genel ve 12 (on iki) özel koşuldan oluşan sözleşmeyi, hür iradelerimizle iki nüsha olarak imzaladık. Tarih: …./…./2023 Kiracı Müteselsil Borçlu ve Kefil Kiralayan imza imza imza Ad Soyad Ad Soyad Ad Soyad |
İşyeri Kira Sözleşmesi Örneği Word Formatında
İşyeri Kira Sözleşmesi nasıl yapılır, detaylı olarak açıklamıştık. Sizde yazımızdaki örnekten yola çıkarak kendi kira sözleşmenizi kolayca düzenleyebilirsiniz. Bunun için işyeri kira sözleşmesi word örneğini kullanımınıza sundum. Buradan indirerek ister manuel olarak isterseniz bilgisayar üzerinde düzenleyerek faydalanabilirsiniz.
Ayrıca özel koşullar kısmına karşılıklı olarak anlaşıp, mutabık kaldığınız konuları da ekleyebilirsiniz. 6098 sayılı Borçlar Kanunu baz alınarak hazırlanan, kırtasiyelerde veyahut internet kaynaklarında bulunan kira sözleşmelerinde farklılıklar olabilmektedir. Bunun nedeni genel veya özel koşullara eklenen maddelerdir. Kiracı ve mülk sahibi tarafından karşılıklı anlaşılan koşullar ne kadar çok ve detaylı ise sözleşme maddeleri de o denli çok koşul içermektedir. Bazı kiracı ve mülk sahipleri ise standart koşullar üzerinden anlaşmakta ve bu koşulları yeterli görmektedir.
Borçlar Kanununun en güncel hali baz alınarak hazırlanan 2022 İşyeri Kira Sözleşmesi Word Örneğimiz için aşağıda bulunan bağlantımızı tıklayıp indirebilirsiniz ve kullanabilirsiniz. Sanal ofis kira sözleşmesi örneği arayanlarda bu örneğimizi indirip kullanabilir.
2023 İşyeri Kira Sözleşmesi Örneği Word
İşyeri Kira Sözleşmesi Yaparken Dikkat Edilecekler
İşyeri kira kontratı yaparken dikkat edilecekler nelerdir açıklamadan önce kira gelirleri ile ilgili yapılan bazı yasal düzenlemelere değinmekte fayda görüyorum. Herhangi bir mağduriyet veya cezalarla karşılaşmamak için hem kiralayan hem de kiraya veren tarafından bu hususların bilinmesi ve ona göre sözleşme düzenlenmesi gerekmektedir.
Kira Bedelinin Ödenmesine İlişkin Yapılan Yasal Düzenleme
Maliye Bakanlığı kira gelirlerindeki vergi kaybını önlemek için bazı önlemler aldı, bu çerçevede bazı yasal düzenlemelere gidildi.
İşyerleri için kira bedeli ne olursa olsun, tüm kira bedelleri Banka veya PTT Şubelerine yatırılmak zorunda.
Eğer konutunuzu kiraya veriyorsanız ve kira ücretiniz 500 TL ve üzerinde ise kira bedelinin Banka veya PTT Şubelerinden ödenmesi zorunlu hale getirildi, eğer 500 TL altında ise elden ödeme yapılabilir.
Eğer konutunuzu; haftalık, günlük veya benzer şekilde kısa süreli kiralıyorsanız bu durumda kiralama ücretinin herhangi bir önemi yok tüm kira bedelleri Banka veya PTT şubelerine yatmak zorunda.
Bu kurala uyulmaması durumunda, kira bedelinin % 5 ‘i kadar ceza ödemek zorunda kalabilirsiniz.
İşyeri Kira Artış Oranı Nasıl Belirlenir
İşyeri kira artış oranı 2023 belirlenirken daha önce üretici fiyat endeksindeki artışa göre karar veriliyordu, bu durumda örneğin 2022 yılı ocak ayı itibariyle 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre yurt içi üretici fiyatları % 43,86 oranında artmıştır. Yani sizin kiranıza % 43,86 oranına kadar zam yapılması mümkündü.
Ancak Borçlar Kanunu ve Torba Yasalarla getirilen son düzenlemelere göre Konut ve Çatılı İşyerleri için veyahut kamu idarelerinden taşınmaz kiraladığınızda kira artış oranı en fazla, kira sözleşmesinin dolduğu tarihi takip eden ayın açıklanan 12 aylık TÜFE ortalaması kadar olabilir.
Örneğin Kira Artış Oranı Kasım 2023 için nasıl belirlenir? İşyeri Kasım kira artış oranı 2023 ne kadar oldu?
Kasım Kira Artış Oranı 2023 Ne Kadar Oldu
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) on iki aylık ortalamalara göre tüketici fiyatlarında %54,26 artış gerçekleştiğini duyurdu. Böylece İşyerleri için kira artış oranı Kasım 2023 %54,26 olarak belirlenmiş oldu.
Yani 2023 Kasım işyeri kira artış oranını hesaplamanız gerekiyorsa, mevcut kira bedelinizin üzerine yasa gereği 2023 yılı Kasım ayı için %54,26 oranının üzerinde zam yapılamaz. Tabi bu oranın altında olmak koşuluyla karşılıklı kabul edilmesi durumunda istediğiniz oranda zam yapılabilir.
Kasım Ayı Kira Artış Oranı Hesaplama Örneği
Mevcut Kira Ücreti: 10.000 TL
Zam Oranı: % 54,26
Zam Bedeli: 5.426 ( 10.000 X % 54,26 / 100 = 5.426)
Zamlı Kira Ücreti: 15.426 TL ( 10.000 + 5.426 = 15.426)
Eğer mülk sahibi yasal oranı aşacak şekilde zam yapması durumunda kiracı bu zam oranına yasal olmadığından bahisle itiraz edebilir.
Burada önemli bir hatırlatma yapmak istiyorum. Daha önce konut kirası da işyeri kirası gibi Tüfe oranına göre belirleniyordu. Kira artış oranı hesaplama buna göre yapılıyordu. Ancak dar gelirli kiracıları korumak amacıyla konut kira artış oranında düzenleme yapıldı. Buna göre 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2024 tarihleri arasında yenilenen konut kirası sözleşmelerinde kira bedeline % 25‘ in üzerinde zam yapılamayacak.
Bu düzenleme sadece konut kiralarını kapsamaktadır. İşyeri kira sözleşmelerini kapsamamaktadır.
Kira Bedelinin Türk Lirası Olarak Ödenmesine İlişkin Yapılan Yasal Düzenleme
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında yapılan son yasal düzenlemeler neticesinde, Konut ve Çatılı İş Yeri kira sözleşmelerinde yer alan kira bedellerinin Türk Lirası olarak belirlenmesi zorunlu hale getirilmiştir. Böylece şuanki yasal düzenlemelere göre bu tür kira sözleşmelerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlenmesi mümkün değildir.
Depozito Ödenmesine İlişkin Yapılan Yasal Düzenleme
İşyerini yada konutunu kiraya veren kişiler, mülklerinde oluşabilecek zararlardan korunmak adına depozito talep etmektedirler, bu son derece doğal bir durumdur. Daha önceleri karşılıklı anlaşılarak belirlenen depozito tutarı genelde elden ödeniyordu ancak Türk Borçlar Kanununda mağduriyetlerin önüne geçmek adına bu durumda düzenlenmiştir.
Yasa gereği Depozito bedeli 3 aylık kira bedelini aşamaz, en fazla 3 aylık kira bedeli tutarında depozito ödenebilir. Örneğin 2.000 TL kira bedeli ise en fazla alınabilecek Depozito bedeli 6.000 TL dir.
Yine yasağı gereği Depozito elden verilmek yerine para karşılık olarak verilecek ise vadeli bir tasarruf hesabına yatırılır, kıymetli evrak olarak verilecek ise bir bankaya depo edilir.
Banka, depozitoyu ancak iki tarafın rızasıyla veya icra takibinin kesinleşmesiyle ya da kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak geri verebilir. Kiraya veren, kira sözleşmesinin sona ermesini izleyen üç ay içinde kiracıya karşı kira sözleşmesiyle ilgili bir dava açtığını veya icra ya da iflas yoluyla takibe giriştiğini bankaya yazılı olarak bildirmemişse banka, kiracının istemi üzerine güvenceyi geri vermekle yükümlüdür.
Kira Sözleşmesi Yaparken Dikkat Edilecekler Nelerdir?
- Kiralanacak işyeri bilgileri ile tapu bilgileri tam olarak birbiriyle aynı olmalı. Tapuda kayıtlı mülk sahibi kim ise sözleşmede kiralayan kişi olarak onun imzası bulunmalı, eğer birden fazla kişinin sahipliği söz konusu ise hepsinin imzası olmalıdır. Aynı şekilde kiracı pozisyonundaki kişinin de sizin karşılıklı olarak anlaşmaya vardığınız ve sözleşmeyi imzaladığınız kişi olmasına dikkat ediniz. Her iki taraf için de güvence oluşturması için sözleşmede kimlik fotokopilerinizi bulundurabilirsiniz, ayrıca sözleşmeyi iki nüsha olarak düzenleyerek birisinin kiraya veren tarafta, diğerinin ise kiracı tarafta kalması gerekir. Kira sözleşmesinin her sayfasının ıslak imza ile imzalanması gerekir, bu hususu da kesinlikle atlamayın. Dolandırıcılık olayları ile karşılaşmamak için bu hususlar son derece önemlidir. Bu konuda kesinlikle taviz vermeyin.
- Eğer işyerini, m2 cinsinden ücretini belirleyerek kiralama yapıyorsanız, tam olarak ölçümü yapılmalı, karşılıklı olarak mutabık kalınan ölçü üzerinden net fiyat belirlenmeli ve sözleşmeye bu durum aynen geçirilmelidir.
- Kiralanan yer size tapu sahibi dışında birisi tarafından kiralanıyor ise, buna yetkili olduğuna dair belgesi mevcut mudur veya tapu sahibi adına kiralama yapabileceğine dair vekaletnamesi var mıdır kontrol edilmeli.
- Kira ücreti hangi dönemlerde, hangi banka hesabına yatacak, aylık mı yıllık olarak mı ödenecek bunlar açık ve net olarak belirlenmeli ve sözleşmede de yer almalıdır.
- Kira ücretine yapılacak zam oranı ne olacak. Yazımızda detaylı olarak açıkladığımız üzere, zam oranı yasal mevzuat gereği Türkiye İstatistik Kurumunun açıklayacağı Tüketici Fiyat Endeksini geçemez. Bu kural göz önünde bulundurularak belirlenecek zam oranı sözleşmede açıkça belirtilmelidir.
- Depozito Bedeli ne kadar olacak, yazımızda detaylı olarak açıkladığımız üzere yasa gereği 3 aylık kira tutarını geçmeyecek şekilde depozito tutarı belirlenebilir ve bu tutar vadeli mevduat hesabına yatırılmalıdır. Bu her iki taraf için de güvence oluşturmaktadır.
- Kiralanacak olan iş yeri boş mu yoksa başka bir kiracı tarafından kullanımda mı, eğer başka bir kiracı tarafından kullanılıyorsa, onun sözleşmesi ne zaman bitiyor, işyerini tahliye edeceği tarih ile ilgili bir taahhüdü var mı bu sürelerin netleştirilmesi gerekir.
- İşyerinde kiralandığı sırada kiracıya teslim edilecek demirbaşlar var ise bunların fotoğrafı çekilmeli, teslim edildiği andaki kullanılabilirlik durumu, eski veya yeni olup olmadığı gibi hususlar sözleşmede yer almalıdır.
- Elektrik, doğalgaz, su veya aidat gibi giderler kim tarafından karşılanacak, aidat giderleri neleri kapsamakta, bazı durumlarda bu tür faturalar mülk sahibi tarafından karşılanabilmekte, o yüzden bu durumun da net bir şekilde sözleşmede belirtilmesi gerekir.
- Kiracının, iş yerinde tadilat yapma imkanı var mı, bu durumda hangi bölümlerde tadilat yapabilir, mülk sahibinin hangi koşullarda buna rızası var bu hususların da karşılıklı anlaşarak değerlendirilmesi uygun olacaktır.
- Kiracı eğer sözleşmeyi erken feshetmek isterse en geç ne kadar süre içerisinde bunu bildirmek zorunda, erken feshetmesi durumunda herhangi bir yaptırım sön konusu mu, bu hususların karşılıklı olarak değerlendirilmesi ve anlaşmaya varılması , ona göre sözleşmeye eklenmesi gerekir.
- Kiralamış olduğunuz işyeri, mülk sahibi tarafından üçüncü bir kişiye satılabilir. Siz de işyerine yüksek masraflar harcayarak tadilat yaptırmış olabilirsiniz. Bu tür bir risk ile karşılaşmamak için kendinize hukuki güvence olarak, yapılan sözleşmenin tapu siciline şerh edilmesini isteyebilirsiniz, ayrıca tapuya şerh edilme şartını da sözleşmenize ekleyebilirsiniz.
- Kiracı, kiralamış olduğu işyerinin kullanım hakkını başka birine vermek isteyebilir, işleri beklediği gibi gitmeye bilir, sektör değiştirmek isteyebilir bu tür durumlarda buna hakkı olup olmadığı, bunun şartlarının neler olduğu da karşılıklı varılan anlaşma neticesinde belirlenmeli ve sözleşmeye eklenmelidir.
- Sözleşmenin noter huzurunda yapılması, ileride doğabilecek olumsuzluklara karşı güvence teşkil edecektir. Aynı zamanda hukuki sürecin de daha hızlı işlemesine yardımcı olacaktır.
- Kiralanan yerde geçmiş borçlar var ise örneğin aidat borcu, herhangi bir fatura borcu bunların size ait olmadığını özellikle sözleşmenizde belirtin.
İşyeri Kira Stopajı Nedir?
Kira Stopajı nedir, kira stopajını kim öder, işyeri kira stopajı ne zaman yatırılır ve nasıl hesaplanır bu konuda kafalarda çok soru işareti bulunmakla birlikte, eksik veya yanlış bilinen uygulamalar da bulunmaktadır.
Kira Stopajı ile ilgili tüm doğru bilgileri yazımızda bulabilirsiniz. Sizler için elimden geldiğince örnekleri ile detaylı olarak açıklamaya çalıştım. Umarım faydalı olur.
Kira Stopajı; ticari gayrimenkullere uygulanan vergilendirme sistemi olmakla beraber, kiraya verilen işyerinin brüt kira bedeli üzerinden yapılan kesintidir. Kira stopajı, konut olarak kiraya verilen yerler için uygulanmaz bunu da unutmamakta fayda var.
Kira Stopajı, Gelir Vergisi Kanunun 94. Maddesine istinaden uygulanan bir vergi türü olup, kiranın geldiği kaynaktan kesilerek, böylece vergi ödemesinin daha düzenli ve kolay gerçekleşmesi amaçlanmıştır.
İşyeri kira stopajı nasıl hesaplanır? Kira stopajı, kira sözleşmesinde belirtilen brüt kira bedelinin %20 si hesaplanarak ödenmektedir. Eğer sözleşmenizi yaparken kira bedeli brüt olarak yazılmadıysa net tutar yazıldıysa, o takdirde brüt oranın belirlenmesi gerekir. Bunun için net kira tutarınızı 1,25 ile çarparak yada 0,80 e bölerek brüt kira tutarınızı hesaplayabilirsiniz.
Dolayısıyla kira sözleşmenizde kira bedelinin brüt olarak mı yoksa net kira bedeli olarak mı yazıldığı, kira stopaj oranının belirlenmesinde son derece önemlidir.
Örneğin sözleşmenizde kira bedeli olarak aylık brüt 10.000 TL belirlemişseniz, bu durumda;
10.000 TL nin % 20’si = 2.000 TL kira stopajı ödenmesi gerekir.
10.000 TL – 2.000 TL = 8.000 TL de net kira bedeli ödenmesi gerekir.
Örneğin sözleşmenizde kira bedeli aylık net 10.000 TL belirlemişseniz, bu durumda;
10.000 TL x 1,25 = 12.500 TL sizin brüt kira tutarınız olur ve
12.500 TL nin % 20’si = 2.500 TL kira stopajı ödenmesi gerekir.
İşyeri Kira Stopajını Kim Öder?
Peki işyeri kira stopajını kim öder? Kanuna göre Kira Stopajını ödemekle mükellef olan taraf kiracıdır. İşyeri kiracısı gerçek veya tüzel kişi olsun, kiralayan gayrimenkul sahibi adına vergi daireleri vasıtasıyla kira stopajını yatırır. Gayrimenkul sahipleri ise e-devlet üzerinden Adıma Yapılan Kesintiler bölümünden bu verginin yatırılıp yatırılmadığını takip edebilir.
Kira stopajını kiracının ödemesi, bu verginin kiracının cebinden çıkacağı anlamına gelmez, çünkü bu vergideki amaç gayrimenkul sahibinin elde ettiği gelirin vergilendirilmesidir. Ancak uygulamada gayrimenkul sahiplerinin işyerini kiraya verirken işyeri kira stopajını da kiracıya yüklediği, kendisinin cebine hiçbir kesinti olmadan aylık net kira gelirinin girmesini istediği, bu yüzden sözleşmeye brüt kira tutarı yerine net kira tutarı yazıldığı sıklıkla karşılaşılan sorunlardandır.
Bu sebeple bazı hukukçular görüş ayrılıklarına düşmüşlerdir. Bir kısmı kira stopajının mükellefinin, kiracı yerine gayrimenkul sahibinin olmasının daha doğru olacağını savunmaktadır. Bir kısmı ise verginin direk kaynağından, hızlı ve düzenli şekilde kesilmesinin vergi kaybını azaltacağını bu yüzden kiracının ödemesinin daha doğru olduğunu savunmaktadır.
Durumu bir örnek ile açıklamak gerekirse bir işyeri için 10.000 TL brüt kira geliri verildiğini varsayalım, brüt kira geliri üzerinden %20 kesinti yapılarak işyeri kira stopajı belirlenir. Bu da 2.000 TL kira stopajı anlamına gelir. Kiracı bu tutarı gayrimenkul sahibinin adına vergi mükellefi sıfatıyla vergi dairesine beyan eder ve öder. Normal şartlarda kira stopajı düşüldükten sonra kalan tutarı yani 8.000 TL yi kira bedeli olarak gayrimenkul sahibine ödemesi gerekmektedir. Bu şekilde olduğu takdirde herhangi bir problem yoktur.
Ancak uygulamada iki yol vasıtasıyla kira stopajı ücreti kiracının üzerine yüklenmektedir.
1.yol olarak şu kullanılmaktadır; kiracı ile sözleşme imzalarken sözleşmeye net kira tutarı olarak 10.000 TL yazılması ve bu şartta anlaşmaya varılmasıdır. Bu durumda kiracı net tutar olan 10.000 TL üzerinden kira stopajını hesaplayarak vergi dairesine ödemektedir. Yani 2.500 TL kira stopajı ve 10.000 TL net kira ödenmesi ile birlikte kiracının cebinden 12.500 TL çıkmaktadır.
2.yol olarak ise; Bazı gayrimenkul sahipleri örneğimizdeki tutardan yola çıkarsak 10.000 TL olan brüt kira bedelinin, 8.000 TL sini banka üzerinden kiracıdan alırken, kira stopajı için ödenen 2.000 TL yi ise kiracıdan elden almaktadır. Böylelikle kira stopajı kiracının üzerine yüklenmekte ve kiracı, 2.000 TL kira stopajı ve 10.000 TL gayrimenkul sahibine ödenen ücret ile birlikte 12.000 TL aylık kira bedeli ödemektedir.
Kiracının bunu kabul etmemesi en doğal hakkıdır ancak uygulamada ve şikayetlerde görüldüğü üzere, bu dayatmanın kabul edilmesi karşılığında işyeri kiraya verilmektedir.
İşyeri Kira Stopajı Ne Zaman Ödenir?
Öncelikle şunu belirtmeliyim ki bazı kaynaklarda kira stopajı ödeme zamanı ile ilgili olarak gayrimenkul sahiplerinin ödemiş olduğu gelir vergisi ile karıştırılmış ve ödeme zamanı için mart ve temmuz aylarında iki eşit taksit üzerinden ödeneceği belirtilmiştir. Oysaki bu yanlış bir ifadedir. Peki işyeri kira stopajı ne zaman ödenir, nereye ödenir?
Kira Stopajı, kiracılar tarafından muhtasar beyanname verilerek beyan edilir ve vergi dairesine ödenir. Kiracı, aylık muhtasar beyanname veya üç aylık dönem için muhtasar beyanname vererek bunu gerçekleştirebilir.
Eğer kiracı tarafından kira bedeli 1 aylık peşin ödendiyse ilgili ayı takip eden ayın 23.gününe kadar muhtasar beyanname aracılığıyla beyan edilir ve 26.gününe kadar ödenir.
Örneğin Ocak ayında ödeme yapıldı ise Şubat ayının 23.gününe kadar beyan edilir ve 26.gününe kadar ödenir.
Eğer kiracı tarafından kira bedeli 3 aylık peşin ödendiyse bu durumda;
Ocak, Şubat, Mart dönemi için Nisan ayının 23.gününe kadar beyan edilir ve 26.gününe kadar ödenir.
Nisan, Mayıs, Haziran dönemi için Temmuz ayının 23.gününe kadar beyan edilir ve 26.gününe kadar ödenir.
Temmuz, Ağustos, Eylül dönemi için Ekim ayının 23.gününe kadar beyan edilir ve 26.gününe kadar ödenir.
Ekim, Kasım, Aralık dönemi için ise Ocak ayının 23.gününe kadar beyan edilir ve 26.gününe kadar ödenir.
2023 İşyeri Kira Beyan Sınırı Ne Kadar? İşyeri Kira Geliri İstisnası Nedir?
İşyeri Kira Beyan sınırı ne kadar, işyeri kira muafiyeti veya işyeri kira geliri istisnası var mıdır bunları açıklamadan önce konumuzla alakalı olan Gayrimenkul Sermaye İradı ve kapsamı nedir açıklamakta fayda var.
Gayrimenkul Sermaye İradı kısa adı ile ( GMSİ) ; halk arasında kira geliri olarak bilinmektedir. Gelir Vergisi Kanununda gerçek kişilerin vergiye tabi olabilecek gelir ve kazançları başlıklar halinde sayılmıştır.
Gayrimenkul Sermaye İradı, Gelir Vergisi Kanunu 70.maddesinde maddeler halinde sayılan mal ve hakların gerçek kişiler tarafından kiraya verilmesiyle elde edilen gelirleri ifade eder. Kanunda sayılan bu kira gelirlerinden birisini de Arazi ve bina gibi gayrimenkullerden elde edilen kira gelirleri oluşturmaktadır.
Kısa adıyla GMSİ olarak adlandırılan ve gerçek kişilerce gayrimenkulünün (işyerinin) kiralanması neticesinde elde edilen kira geliri üzerinden her yıl bu gelire oranla vergi verilmesi gerekmektedir.
İşyeri kira geliri elde eden gerçek kişiler, 2022 yılı elde ettiği kira geliri ile ilgili 31 Mart 2023 tarihine kadar beyanda bulunmuş olması gerekir. Buna göre de birisi Mart ayı diğeri Temmuz ayı olmak üzere iki eşit taksitte de verginin ödenme imkanı bulunmaktadır.
İşyeri Kira Beyan Sınırı 2023 Ne Kadar?
2023 işyeri kira beyan sınırı işyerinin büyükşehir belediye sınırları içerisinde olup olmadığına göre değişmektedir. Basit usule tabi olanların işyeri kira bedeli 2023 takvim yılı için büyükşehir belediye sınırları içerisinde ise 35.000 TL, diğer yerler için ise 22.000 TL olarak belirtilmiştir.
